Αρχαίο Λαύριο – Αρχαιολογικός χώρος Σουνίου – Temple of Poseidon

Μια μέρα του Νοεμβρίου ανεβήκαμε ξανά σε αυτόν τον μαγικό τόπο που φιλοξενεί αιώνες τώρα τον Ναό του Ποσειδώνα. Μια μέρα που ο ήλιος κρυβόταν και επανεμφανιζόταν με στόχο λές να φωτογραφηθεί ο αρχαίος αυτός τόπος με όλα τα χρώματα! (με κλικ πανω στις φωτογραφίες για να τις δείτε σε μεγαλύτερο μέγεθος)

“Aν οι Αθηναίοι με τον Παρθενώνα τίμησαν την Αθηνά, τη μια από τους δύο διεκδικητές της ονοματοδοσίας της πόλης, στο Σούνιο αφιέρωσαν το ναό στο δεύτερο διεκδικητή, στον Ποσειδώνα. Δεν υπήρχε ίσως και καλύτερη θέση απ’ αυτήν. Ένας βράχος ύψους 60 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, στο νοτιότερο σημείο της πόλης, εκεί απ’ όπου περνούν για τελευταία φορά όσοι φεύγουν με πλοίο απ’ την Αθήνα, ή το σημείο που συναντά κανείς πρώτο όταν πλησιάζει στην Αθήνα.

Είναι ο ίδιος βράχος, που σε μια παραλλαγή του μύθου, στεκόταν ο Αιγέας, περιμένοντας  το γιο του Θησέα να επιστρέψει από την Κρήτη, και όταν αντίκρισε στο βάθος του ορίζοντα το πλοίο με μαύρα πανιά, πήδηξε στο πέλαγο, που από τότε πήρε το όνομά του, Αιγαίο.”

Ως τόπος λατρείας το Σούνιο είναι γνωστό από τον Όμηρο. Στο στίχο 278 της γ’ ραψωδίας της Οδύσσειας αφηγείται ο Νέστορας στον Τηλέμαχο:

Ημείς μεν γαρ άμα πλέομεν Τροίηθεν ιόντες    
Μαζί πλέαμε λοιπόν γυρνώντας απ’ την Τροία
Ατρείδης και εγώ, φίλα ειδότες αλλήλοισιν.       
ο γιος του Ατρέα κι εγώ, αγαπημένοι και πιστοί μεταξύ μας
αλλ’ ότε Σούνιον ιρόν αφικόμεθα, άκρον Αθηναίων…
κι όταν στο ιερό Σούνιο φτάσαμε, στων Αθηνών τ’ ακρωτήρι…

Από τις ανασκαφές προέκυψαν στοιχεία που αποδεικνύουν κατοίκηση της ευρύτερης περιοχής ήδη από το 2800 π.Χ. Στον ίδιο το βράχο βρέθηκε ένας σφραγιδόλιθος μινωικής τεχνοτροπίας, ένα χάλκινο ειδώλιο με σπείρες της πρωτογεωμετρικής περιόδου που παραπέμπουν σε λατρευτικές τελετές στα μυκηναϊκά και γεωμετρικά χρόνια. Από το πλήθος των ευρημάτων, όπως ξίφη, βέλη, δόρατα, ανδρικές προτομές, ομοιώματα οπλιτών, αλόγων και ασπίδων προκύπτει το συμπέρασμα ότι υπήρχε λατρεία ανδρικής πολεμικής μορφής που είχε σχέση με τις χθόνιες θεϊκές δυνάμεις. Η λατρεία της θεότητας συνεχίστηκε κι όταν ακόμα είχαν ιδρυθεί τα ιερά της Αθηνάς και του Ποσειδώνα.

Περίπου στα τέλη του 7ου αι, τοποθετήθηκαν στην κορυφή του βράχου τέσσερις γιγαντιαίοι κούροι, που ήταν ορατοί από τους παραπλέοντες ναυτικούς.

 Στην ανασκαφή του 1906 βρέθηκαν τέσσερις μαρμάρινοι κούροι του 590-580 π.Χ.,  οι οποίοι καταστράφηκαν, μάλλον κατά την Περσική εισβολή το 480 π.Χ.

Στις αρχές του 5ου τοποθετείται και η ανέγερση του ναού του Ποσειδώνα, ο οποίος καταστράφηκε κι αυτός από τους Πέρσες, όπως άλλωστε και ο μικρότερος ναός της Αθηνάς που είχε ιδρυθεί τον 6ο αι.

Ένας τέτοιος τόπος δεν μπορούσε παρά να ήταν ιερός και να τον κατοικούσαν Θεοί. Ήδη απ’ τη μυθολογία το ακρωτήριο του Σουνίου συνδέεται με τον τραγικό χαμό του Αιγέα, του βασιλιά της Αθήνας, ο οποίος μόλις αγνάντεψε τα μαύρα πανιά στο Αθηναϊκό πλοίο που έρχονταν απ’ την Κρήτη νόμισε ότι ο γυιός του Θησέας σκοτώθηκε απ’ τον Μινώταυρο, έπεσε απ’ το βράχο και πνίγηκε στη θάλασσα. Ο Θησέας όμως πάνω στη μέθη απ’ την εξόντωση του Μινώταυρου και τη σωτηρία των επτά νέων και επτά νεανίδων που προορίζονταν ως βορά προς αυτόν, λησμόνησε να βάλει τα λευκά πανιά στο πλοίο, σημάδι της νίκης. Έκτοτε το πέλαγος που ανοίγεται απ’ το Σούνιο ονομάστηκε Αιγαίον. Πάντως ο Αιγέας απ’ την αρχαιότητα κιόλας εθεωρείτο υπόσταση του Ποσειδώνα, θεού της θάλασσας.

 Αρχαιολογικός χώρος μεν – οι βάρβαροι παντού δε….

Οι Αθηναίοι άρχιζαν να χτίζουν δωρικό περίπτερο ναό στις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα. Ο ναός όμως δεν ολοκληρώθηκε γιατί καταστράφηκε από τους Πέρσες το 480 π.Χ. Οι Αθηναίοι δραστηριοποιήθηκαν ξανά για την ανέγερση ενός νέου ναού επί των χρόνων του Περικλή. Η κατασκευή του νέου ναού χρονολογείται μεταξύ των ετών 444-440, όταν η πόλη βρισκόταν κυριολεκτικά στο απόγειο της ακμής της. Ο νέος ναός ήταν περίπτερος με δύο κίονες μεταξύ παραστάδων σε πρόδομο και οπισθόδομο, και κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από λευκό μάρμαρο. Το μνημείο του θεού της θάλασσας, είναι ακόμα γνωστό στους ναυτικούς ως «Καβοκολώνες», ενώ ενέπνευσε περιηγητές, λογοτέχνες του ρομαντισμού και ποιητές. Η απίστευτη θέα προς το αρχιπέλαγος και τα μαγευτικά ηλιοβασιλέματα το καθιστούν αναμφίβολα ένα μοναδικό μνημείο.