για ένα νέο μοντέλο εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική,
με σεβασμό στον πολίτη και το περιβάλλον για μια βιώσιμη, δίκαιη και οικονομικά
συμφέρουσα λύση
στη σημερινή μας παρουσίαση.
πρότασής μας για ένα νέο μοντέλο εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμμάτων,
βιώσιμο και δίκαιο οικονομικά και οικολογικά.
απορριμμάτων λοιπόν.
μιλήσουμε για ένα προδιαγεγραμμένο έγκλημα. Ένα έγκλημα μακράς διαρκείας.
χαρακτηρίζουν εύγλωττα, πιστεύω, τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Περιφέρεια
Αττικής τα τελευταία 30 χρόνια.
έγκλημα αυτό έχει και όνομα. Ονομάζεται «Φυλή». Την πιο χειροπιαστή απόδειξη
του ανθρώπινου, κοινωνικού, οικολογικού εγκλήματος που διαπράττεται στη βάση
ενός, ευθύς εξαρχής στρεβλού μοντέλου.
του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), το οποίο,
περιφρονώντας τις επικρίσεις της κοινωνίας των πολιτών, προωθεί, όχι απλά μια
ξεπερασμένη όσο και επικίνδυνη προσέγγιση στη διαχείριση των απορριμμάτων. Αλλά
ένα συνειδητά λάθος σχέδιο, στη βάση κρίσιμων παραδοχών, που έρχονται σε
αντίθεση με την κοινοτική νομοθεσία που πλέον έχει γίνει, με το νόμο 4042 του
2012, εθνική νομοθεσία.
α)
την ύπαρξη τεράστιου όγκου σύμμεικτων προς επεξεργασία απορριμμάτων, που
λειτουργούν ως δικαιολογία και προϋπόθεση για τη δημιουργία φαραωνικών
εγκαταστάσεων στην Αττική, και ειδική στη Δυτική Αττική. Και
β) την ανάγκη
εμπλοκής ιδιωτών επενδυτών.
σχέδιο αυτό έρχεται από μακριά και με την πρόθυμη βοήθεια του απερχόμενου
Περιφερειάρχη στοχεύει να δεσμεύσει τα πράγματα για τα υπόλοιπα 30 χρόνια.
Αποκλείοντας δηλαδή κάθε διαφορετική προσέγγιση που θα στηρίζεται στη διαλογή
στην πηγή, με ήπιες μεθόδους, στην ανακύκλωση, την κομποστοποίηση, μέσα σε ένα
αποκεντρωμένο, δημόσιο, φιλικό προς τον πολίτη και το περιβάλλον πλαίσιο.
αποκλείει ο σημερινός ΠΕΣΔΑ, που δεν προβλέπει καμία διαδικασία ελέγχου και
αξιολόγησης, δεν είναι απλά «μία», διαφορετική άποψη.
Ο ΠΕΣΔΑ αποκλείει τη
νομιμότητα.
εκφράζεται από τον 4042/12, που ενσωματώνει την Κοινοτική οδηγία 2008/98.
πλήρη αλλαγή του πλαισίου διαχείρισης των απορριμμάτων, επιβάλλοντας νέο
σχεδιασμό, δίνοντας έμφαση στην πυραμίδα, η οποία στηρίζεται στην Πρόληψη – την
Προετοιμασία για Επανάχρηση – την Ανακύκλωση – άλλου είδους ανάκτηση – την
ασφαλή τελική διάθεση.
Στόχος: η μείωση του όγκου των απορριμμάτων.
είναι κανείς κάτοχος ειδικού διδακτορικού για να αντιληφθεί ότι η ευρωπαϊκή και
εθνική πλέον νομοθεσία κινούνται ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που
κινείται σήμερα ο απερχόμενος Περιφερειάρχης, εκ του νόμου επικεφαλής του
Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ), ο οποίος επιχειρεί να
δεσμεύσει το μέλλον της διαχείρισης των απορριμμάτων σε μια αδιέξοδη,
οικονομικά επώδυνη για τους πολίτες και οικολογικά καταστροφική, πολιτική.
σκουπιδιών είναι για κάποιους χρυσοφόρα ευκαιρία.
πολύ περισσότερους, όπως τους κατοίκους της Φυλής, είναι κατάρα θανάτου.
των κατοίκων της Αττικής έρχεται στο προσκήνιο μόνο όταν κλείνει η Φυλή και
σωρεύονται τα σκουπίδια στα πεζοδρόμια.
άνθρωπο, το πρόβλημα των απορριμμάτων αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία οικοδόμησης
πελατειακών σχέσεων με αιρετούς και εργολαβικά συμφέροντα προκειμένου να
διαιωνίσει την πολιτική του παρουσία, την κυριαρχία και τον έλεγχο της
Περιφέρειας Αττικής.
απερχόμενο Περιφερειάρχη, που φέρει ακέραιη μια τριπλή ευθύνη: εκείνη της
αποδοχής, της μη αξιολόγησης και της μη αναθεώρησης, ως όφειλε σεβόμενος τη
νομιμότητα να πράξει, του ΠΕΣΔΑ.
όφειλε σεβόμενος τη νομιμότητα να πράξει».
Περιφερειάρχης, ο οποίος συντάχθηκε – ας μην το ξεχνάμε ποτέ παρακαλώ – με όλες
τις μνημονιακές αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας, υποστηρίζει όπου σταθεί κι
όπου βρεθεί, ότι «υλοποιεί το ΠΕΣΔΑ, που είναι νόμος του κράτους» σχετικά με τη
διαχείριση των απορριμμάτων, που αποφασίστηκε το 2003 και επικαιροποιήθηκε
το 2006. Και άρα, ισχυρίζεται, ότι δεν έχει ευθύνη επί της ουσίας.
Περιφερειάρχης οφείλει να απαντήσει:
μέχρι σήμερα να κινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του σχεδιασμού ως επικεφαλής
της Περιφέρειας και ως πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ;
Και τούτο γιατί δεν μπορούσε να
αγνοεί από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τη διοίκηση της Περιφέρειας, ότι ο
ΠΕΣΔΑ αμφισβητείται ριζικά, ότι έχει αποτύχει και ότι θα έπρεπε να είχε προ
πολλού αναθεωρηθεί.
συνειδητά τις διαμαρτυρίες των πολιτών.
κατοίκων της Φυλής, τις κινητοποιήσεις της Κερατέας, τις αντιδράσεις των
πολιτών του Γραμματικού.
πλήρως και συνειδητά τον σχεδιασμό του 2003 – 2006.
μια εκτίμηση που κάνουμε εμείς, από κάποιο αντιπολιτευτικό μένος.
προκύπτει από το γεγονός, ότι ο απερχόμενος Περιφερειάρχης, εκτελώντας τις
μνημονιακές εντολές της κυβέρνησης, προχωρά το σχέδιο των τεσσάρων Μονάδων
Επεξεργασίας Σύμμεικτων Απορριμμάτων, με Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα
(ΣΔΙΤ) – μια επιλογή δηλαδή που ήδη αμφισβητείται στην ΕΕ -, με εγγύηση του
Δημοσίου για μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων.
συνθήκες απόλυτης αδιαφάνειας: οι πολίτες δεν ερωτώνται, δεν ενημερώνονται.
από τους υπέρμαχους των 4 φαραωνικών αυτών εγκαταστάσεων, δεν μπαίνει στον κόπο
να εξηγήσει το εξής παράδοξο.
περίοδο πρωτόγνωρης για τη χώρα μας οικονομικής κρίσης, όταν η κατανάλωση
πέφτει κατακόρυφα, τα απορρίμματα στην Αττική να παραμένουν στα προ
επταετίας επίπεδα…
ο σχεδιασμός, τότε θα μιλάμε για τεράστια κοινωνική, οικονομική και οικολογική
καταστροφή.
σχεδιασμός που θα κινείται σε αντίθετη προς την ευρωπαϊκή νομοθεσία,
κατεύθυνση, θέτοντας έτσι εν αμφιβόλω το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πλαίσιο.
σαφές στην άκρως αποκαλυπτική περίπτωση του ΧΥΤΑ Γραμματικού – έργου
επικίνδυνου για την υγεία των πολιτών και το περιβάλλον – για το οποίο οι
Επιθεωρητές Περιβάλλοντος παραπέμπουν τον απερχόμενο Περιφερειάρχη και την ανάδοχο
εταιρία στον εισαγγελέα για παράνομη χωροθέτηση.
κοινοτική νομοθεσία και τα κριτήρια χωροθέτησης καθώς κατασκευάζεται πάνω σε
ρέμα ενώ εγκυμονεί κινδύνους για τον υδροφόρο ορίζοντα.
σχετική απόφαση- κόλαφο για την Περιφέρεια, της Επιτροπής Αναφορών του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που είχε επισημάνει προβληματική χωροθέτηση με κίνδυνο
ρύπανσης των υδάτων. Οι εξελίξεις αυτές εκθέτουν την Περιφέρεια Αττικής και το
ΥΠΕΚΑ καθώς επί χρόνια επέδειξαν αδιαφορία στις καταγγελίες των πολιτών για
σειρά παρανομιών, για ύπαρξη ρεμάτων, για υψηλό υδροφόρο ορίζοντα, κ.α.
ενδεικτική: συμπυκνώνει τη φιλοσοφία της
απερχόμενης Διοίκησης της Περιφέρειας Αττικής: άσκηση πολιτικής εν κρυπτώ,
μακριά από τον έλεγχο των πολιτών, σε βάρος του περιβάλλοντος και της ποιότητας
ζωής, προς όφελος εργολαβικών συμφερόντων.
κριτική που ασκούμε όχι μόνο εμείς αλλά κινήσεις πολιτών, επιστήμονες, φορείς,
ακούμε να επαναλαμβάνεται μονότονα από την πλευρά του απερχόμενου Περιφερειάρχη
ότι θα χαθεί χρόνος, ότι θα χαθούν ευρωπαϊκά κονδύλια, ότι δεν υπάρχει
ρεαλιστικό αντισχέδιο, κοκ.
χοντροκομμένα ψέματα.
συνειδητά.
συμβούν ακριβώς αν δεν υπάρξει ριζική αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ, όπως υποστηρίζει η
«Δύναμη Ζωής», στο πλαίσιο μιας νέας
διαχείρισης που θα δημιουργεί θέσεις
εργασίας, δεν θα επιβαρύνει τον
δημότη μέσα από αύξηση των δημοτικών τελών, που θα γίνει με
μαθηματική ακρίβεια αν ολοκληρωθούν οι σχεδιασμοί για τις 4 Μονάδες
Επεξεργασίας Σύμμεικτων Απορριμμάτων.
Θα έχει δημόσιο χαρακτήρα, θα διατηρεί τον δημόσιο έλεγχο στη λειτουργία του συστήματος
και θα είναι φιλική προς το περιβάλλον καθώς στοχεύει στη διαφύλαξη
και όχι την εκχώρηση των φυσικών πόρων και τη διαφύλαξη του
περιβαλλοντικού πλούτου.
είναι ολιστικό, αφορά δηλαδή την
εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων
διαχείρισης, που αναγνωρίζουν ρόλο και λόγο στις τοπικές κοινωνίες.
σημαντική πτυχή.
πρόγραμμά μας επιδέχεται βελτιώσεων ύστερα από παρέμβαση κοινωνικών φορέων,
πολιτών, τεχνοκρατών, επιστημόνων, στο πλαίσιο μιας διαδραστικής σχέσης.
απόλυτη αλήθεια.
βελτίωση του προγράμματος με ανοικτές και δημοκρατικές διαδικασίες.
κοινωνίες. Ούτε αποκρύπτουμε, όπως κάνει ο απερχόμενος περιφερειάρχης μέσω του
ΠΕΣΔΑ, κρίσιμα δεδομένα.
απορρίμματα από πρόβλημα, παράγοντας πλούτου για τις τοπικές κοινωνίες και τους
πολίτες.
διαχείρισης που προτείνουμε διαθέτει παραγωγικό, αναπτυξιακό, κοινωνικό και
οικολογικό χαρακτήρα. Στηρίζεται στις
τοπικές παραγωγικές δυνάμεις και τους πόρους κάθε περιοχής, προωθεί τη
συνέργια και την ισορροπία μεταξύ των τριών τομέων παραγωγής και επιτρέπει τη διανομή της παραγόμενης αξίας στο σύνολο
του πληθυσμού.
«Δύναμης Ζωής» προτάσσει δύο αρχές:
την αρχή της πρόληψης και την αρχή της ελαχιστοποίησης της παραγωγής αποβλήτων προς επεξεργασία και τελική διάθεση.
αναλάβει τη Διοίκηση της Περιφέρειας θα γίνει μία νέα αρχή στο θέμα διαχείρισης των
απορριμμάτων.
μας είναι η αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης των Απορριμμάτων.
το δυνατόν ευρύτερη κοινωνική στήριξη και με τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη
των σχετικών αποφάσεων.
βάζει τέλος στα σύμμεικτα απορρίμματα.
βάζει τέλος στον εφιάλτη της
Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Φυλής.
επεξεργασίας σύμμεικτων με τα ΣΔΙΤ.
Να μην εγκατασταθούν στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης
Απορριμμάτων Φυλής νέες μονάδες επεξεργασίας (βιοξήρανσης, δεύτερου ΕΜΑΚ,
κομποστοποίησης προδιαλεγμένου υλικού και αεριοποίησης).
Να εκπονηθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για το οριστικό κλείσιμο
του ΧΥΤΑ. Το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει και κλίμακα μείωσης του
όγκου των απορριμμάτων που θα πηγαίνουν για ταφή για όσο διάστημα λειτουργεί η
εγκατάσταση σαν χώρος τελικής διάθεσης.
Να γίνει μεταφορά της μονάδας καύσης των νοσοκομειακών εκτός
αστικού ιστού.
Να υπάρξει ένταξη της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης
Απορριμμάτων Φυλής και της ευρύτερης περιοχής σε άμεσο πρόγραμμα
περιβαλλοντικής αξιολόγησης –αποκατάστασης.
Να γίνει ο ΠΕΣΔΑ, από κατάλογος έργων, εργαλείο δουλειάς, με
σχεδιασμό, παρακολούθηση, αξιολόγηση των επιδόσεων, διορθωτικές, αν χρειαστεί,
παρεμβάσεις.
Η ανάπτυξη Βάσης δεδομένων
Η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και η δημιουργία
διασυνδεδεμένης βάσης δεδομένων για την παραγωγή –διαχείριση αποβλήτων για
όλους τους ΟΤΑ –τον ΕΔΣΝΑ και την Περιφέρεια.
Το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής αξιολόγησης- αποκατάστασης της
ευρύτερης περιοχής της ΟΕΔΑ Φυλή
Το πρόγραμμα εξεύρεσης νέων χώρων για τη δημιουργία υποδομών
διαδημοτικού –περιφερειακού χαρακτήρα.
Η πρόσκληση προς τους ΟΤΑ για Κατάρτιση Τοπικών σχεδίων
διαχείρισης και την οργανική ένταξη των τοπικών δράσεων, αρμοδιότητας των ΟΤΑ,
στο περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης.
τη προαγωγή της διαφάνειας και της ευρείας συμμετοχής στη λήψη των
αποφάσεων,
τον κοινωνικό έλεγχο της λειτουργίας των εγκαταστάσεων διαχείρισης
απορριμμάτων,
την υποχρέωση εκπόνησης τοπικών σχεδίων διαχείρισης και την οργανική
ένταξη των τοπικών δράσεων, αρμοδιότητας των ΟΤΑ, στα περιφερειακά σχέδια
διαχείρισης.
με πρόβλεψη αναλογικής χρηματοδότησης για:
αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης,
δράσεις σε επίπεδο κατοικίας, γειτονιάς και δήμου
τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, ιδιαίτερα αυτά που
διαχειρίζονται δημόσιους πόρους, για την ανάπτυξη και ανατροφοδότηση δράσεων
διαλογής στη πηγή, ανακύκλωσης και ανάκτησης.
την λειτουργία και τον έλεγχο λειτουργίας των Κέντρων Διαλογής
Ανακυκλώσιμων Υλικών
σε ένα στοίχημα που οφείλουμε να κερδίσουμε.
και δίκαιης, οικονομικά και οικολογικά, διαχείρισης των απορριμμάτων,
απορρίμματα από πρόβλημα, πλεονέκτημα, τόσο για τις κοινωνίες όσο και για τους
δήμους.
ηττηθεί η νοοτροπία και η πολιτική του απερχόμενου Περιφερειάρχη.
εξυπηρέτησης των εργολαβικών συμφερόντων, που αυτός εκπροσωπεί.
τη στήριξη ενός όσο το δυνατόν ευρύτερου κοινωνικού μετώπου, μπορεί να κάνει
πραγματικότητα αυτό το στοίχημα ζωής για την Αττική.
αγώνα για το αύριο
μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων
έμφαση στην ανακύκλωση, την κομποστοποίηση,
ανάπτυξη και την απασχόληση,
πολίτη και το περιβάλλον
και κοινωνικό έλεγχο,
Αττική ένα σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων στην υπηρεσία των πολιτών της,
της εισήγησης Χουντή στην παρουσίαση των θέσεων του συνδυασμού “Δύναμη Ζωής” με
υποψήφια αντιπεριφειάρχη Αττικής τη Ρένα Δούρου.
Δεν υπάρχει χωροθέτηση ΧΥΤΑ που να έγινε την τελευταία 15ετία στην Ελλάδα που
να μην είναι προβληματική».
συμπέρασμα, φτάνει και η Έκθεση της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου, που επισκέφτηκε την Ελλάδα, μετά από Αναφορές πολιτών…..
Έκθεση έρχεται να επιβεβαιώσει ότι εφαρμόζεται αυτό που όλοι μας ξέρουμε εδώ
και δεκαετίες «αδιαφανής προσέγγιση από τις κρατικές αρχές,
λήψεις αποφάσεων κεκλεισμένων των θυρών, Μελέτες Περιβαλλοντικών
Επιπτώσεων copy– paste, αφήνοντας το κοινό απληροφόρητο…»
Αναφορών ζητάει για το Γραμματικό τον επανέλεγχο του ΧΥΤΑ και
των συνοδευτικών του έργων, από μηδενική βάση, μέσω της αναθεώρησης της
άδειας κατασκευής του, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της εξαιρετικά σημαντικής
κοινοτικής Οδηγίας 2008/1/ΕΚ της λεγόμενης IPPC.
αναφέρεται και στην δραματική πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα στη Φυλή, και
τονίζει ότι «η κατάσταση του περιβάλλοντος στη Φυλή είναι ένα μνημείο
περιβαλλοντικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου, τουλάχιστον για τις
επόμενες 3 γενιές» .
σήμερα; Αντί να διορθώσουμε την Φυλή, ετοιμαζόμαστε να δημιουργήσουμε μια
νέα Φυλή στο Γραμματικό, αφού, όπως βεβαιώνουν οι πλέον αρμόδιες
υπηρεσίες, ο ΧΥΤΑ Γραμματικού κατασκευάζεται πάνω σε ρέματα, που έχουν
αποκρυφτεί στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, πράγμα που θα οδηγήσει σε
σοβαρότατη ρύπανση. Έφτασαν, μάλιστα να σχεδιάσουν έναν ολόκληρο
ΧΥΤΑ χωρίς να γίνει 1 γεώτρηση…»
εξυπηρετεί η υπάρχουσα κατάσταση; Τα ίδια συμφέροντα, τα ίδια κατεστημένα,
που κολλημένα σε πολιτικά εκτροφεία, για δεκαετίες απομυζούσαν και απομυζούν το
χρήμα του ευρωπαίου και του έλληνα φορολογούμενου.
τα αδιέξοδα που έχει περιέλθει, τόσο η Περιφέρεια όσο και το Υπουργείο, αποτελούν
απόρροια σωρείας λαθών δεκαετιών στον σχεδιασμό της διαχείρισης
απορριμμάτων. Αντί να βαδίζουμε προς τις πιο πρακτικές των
προηγμένων περιβαλλοντικά χωρών, που σέβονται τον πολίτη, που θεωρούν τα
σκουπίδια όχι απόβλητα αλλά πόρο που μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί, εμείς
συνεχίζουμε εδώ και δεκαετίες να είμαστε στις τελευταίες χώρες στη διαχείριση
των απορριμμάτων. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, είμαστε λίγο μπροστά από
την Ρουμανία, ως προς την ανακύκλωση. Θάβουμε το 80% των απορριμμάτων μας,
αντί να ανακυκλώνουμε όπως κάνουν οι προηγμένες χώρες.
προωθήσουμε την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων που θα πρέπει να αποτελεί την
πρώτη προτεραιότητα της πολιτικής και την ανακύκλωση Προωθούμε: την υγειονομική
ταφή (ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ).
για τα παραπάνω το Υπουργείο και η Περιφέρεια σήμερα; Προωθεί τα ΣΔΙΤ των
μεγάλων εργοστασίων. Γιατί θέλουν 3 υπερδιαστασιολογημένα εργοστάσια στην
Αττική, όταν υπάρχει νομική υποχρέωση σταδιακής μείωσης των απορριμμάτων; Γιατί
προτιμάνε τη μηχανική ανακύκλωση αντί της ανακύκλωσης στην πηγή, που κοστίζει
λιγότερο και βάζει τον πολίτη ενεργά να συμμετέχει στη διαδικασία; Γιατί
θεωρούν ανίκανο τον έλληνα πολίτη; Η απάντηση είναι μία: μεγάλοι
τζίροι-μεγάλα κέρδη. Και ενώ έχουν γονατίσει ήδη τον έλληνα πολίτη με δεκάδες
δυσβάσταχτους φόρους, ετοιμάζουν νέα χαράτσια για να ταΐσουν τις ιδιωτικές
εταιρίες που θα αναλάβουν τη διαχείριση των εργοστασίων και των χώρων ταφής, με
κόστος όχι μόνο για τον πολίτη αλλά και για το περιβάλλον.
επιτρέψουμε. Δε πρέπει να αφήσουμε την Αττική γη να ρυπαίνεται από τα
απόβλητα των ΧΥΤΑ. Δε μπορούμε να ανεχθούμε να συνεχίζεται αυτό το
έγκλημα που γίνεται στη Φυλή και να επιτρέψουμε να δημιουργηθούν νέοι χώροι
«περιβαλλοντικού χάους, ανθρώπινου πόνου και αρρώστιας», και σε άλλες
περιοχές της Αττικής».