“Καθώς η απαισιοδοξία και ο φόβος για το μέλλον φουντώνουν, ομάδες πολιτών που απειλούνται με υποβάθμιση ή αποκλεισμό, αντιμετωπίζουν το κράτος όχι ως εγγυητή νομιμότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά ως φορέα αδικίας και παραγωγό διάψευσης. Εφόσον αυτά τα, σποραδικά τώρα, φαινόμενα ανυπακοής γενικευτούν, αποσύνθεση, αυτοδικία και διχασμός απειλούν το κοινωνικό σώμα.”


Βίαιες, παρότι αναγκαίες εν μέρει, πράξεις είναι ο μετασχηματισμός της εργασίας, η μείωση μισθών και συντάξεων, η αύξηση φόρων, η αύξηση τιμολογίων σε αγαθά και υπηρεσίες. Η αντίδραση της κοινωνίας σε αυτές τις πράξεις, που δυσχεραίνουν τον βίο, δεν είναι δυναμική ή εστιασμένη. Παρότι η δυσαρέσκεια, η απογοήτευση, ο φόβος καταγράφονται δημοσκοπικά, η αντίδραση δεν κατεγράφη εκλογικά με την ίδια σαφήνεια, ενώ οι απεργίες και οι διαδηλώσεις παραμένουν αποσπασματικές και ατελέσφορες, με την εξαίρεση των γενικών απεργιών της 5ης Μαΐου και της 15ης Δεκεμβρίου.


Η κοινωνία αντιδρά με αναδίπλωση και ενδοσκόπηση ενώπιον του φαντάσματος της ανεργίας και της φτώχειας. Μόνο; Οχι, αντιδρά και με μεμονωμένα βίαια ξεσπάσματα, σε πεδία φαινομενικά άσχετα με την κρίση. Η γενικευμένη άρνηση πληρωμής διοδίων στις εθνικές οδούς είναι μια τέτοια αντίδραση, σε μια υπόθεση όπου κατασκευαστικές εταιρείες, τράπεζες και Δημόσιο μετακυλίουν τις ευθύνες τους. Η σθεναρή αντίδραση των κατοίκων της Κερατέας κατά της εγκατάστασης ΧΥΤΑ στην περιοχή τους, είναι μια άλλη πράξη εναντίωσης σε ένα σχέδιο που υποβαθμίζει βίαια τις περιουσίες και τις ζωές τους, χωρίς επαρκείς μελέτες και εγγυήσεις.


Και οι δύο πράξεις ανυπακοής, ασύνδετες μεταξύ τους, δείχνουν πολίτες που αρνούνται καθολικά την επέμβαση του κράτους ή των συμβαλλομένων με αυτό, αμφισβητώντας ευθέως τη νομιμότητα των κρατικών πράξεων, είτε εμπράκτως είτε με δικαστικές προσφυγές. Στο πλαίσιο αυτό, της απονομιμοποίησης του κράτους, μπορούμε να εντάξουμε και τα σποραδικά βίαια ξεσπάσματα οπαδών, που ολοένα πυκνώνουν, αλλά και τη βίαιη αντίδραση των αθιγγάνων του Μενιδίου στο θανατηφόρο ατύχημα που προκάλεσε μοτοσικλετιστής αστυφύλακας.


Καθώς η απαισιοδοξία και ο φόβος για το μέλλον φουντώνουν, ομάδες πολιτών που απειλούνται με υποβάθμιση ή αποκλεισμό, αντιμετωπίζουν το κράτος όχι ως εγγυητή νομιμότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά ως φορέα αδικίας και παραγωγό διάψευσης. Εφόσον αυτά τα, σποραδικά τώρα, φαινόμενα ανυπακοής γενικευτούν, αποσύνθεση, αυτοδικία και διχασμός απειλούν το κοινωνικό σώμα.

Του Nικου Γ. Ξυδακη, Καθημερινή, 8.1.11